Hoe vertel je de buurman dat hij zijn kliko op tijd moet binnenhalen? Of dat je last hebt van de buurkinderen die steeds de trap oprennen? Maar ook, hoe verwelkom je nieuwe mensen in de buurt? Het Project Aansprekende Buurt biedt uitkomst.

Om prettig te wonen is een goed contact met de buren belangrijk. Maar niet iedereen heeft het even goed getroffen met zijn buren. Bij evaluatie van het buurtcontract met Boven de Baandert en Van Acker tot Burcht bleek dat veel mensen het moeilijk vinden om hun buren aan te spreken op overlast. Hoe pak je dat aan? Wat moet je doen als je buren zich niets van je klachten aantrekken? Wanneer kun je bij de gemeente of WOONopMAAT aan de bel trekken, of bij de politie? En – nog belangrijker – hoe voorkom je overlast? “Veel burenconflicten komen voort uit onbekendheid met elkaar,” zegt Sacha Schilthuizen van WOONopMAAT. “Van buren waarmee je een leuk contact hebt, accepteer je de overlast van hun drummende zoon ook sneller. Ook is het dan makkelijker om goede afspraken te maken. Om die reden is WOONopMAAT samen met de gemeente Heemskerk en buurtbewoners* het Project Aansprekende Buurt gestart. Een project waarbij we niet alleen aandacht besteden aan het oplossen van problemen, maar ook aan het voorkomen daarvan. Met elkaar beter leren kennen, ben je al een heel eind op de goede weg.”

Handig boekje. Het Project Aansprekende Buurt omvat drie elementen: het boekje ‘Mijn buren en ik!’, het kennismakingsprogramma ‘Welkom in de buurt’ en de vaardigheidstraining ‘Aanspreken op gedrag’. Het boekje is bestemd voor alle inwoners van Heemskerk en geeft handige informatie over het voorkomen en oplossen van overlast. Sacha: “Het boekje bestaat uit twee delen. In het eerste gedeelte staan tips hoe je prettig met je buren kunt samenleven. Zorg dat je je buren kent, maak eens een praatje met elkaar. Als je je ergert aan bepaalde zaken, laat de irritatie niet te ver oplopen. Ga het gesprek niet pas aan als je al kwaad bent. In deel 2 staat omschreven wat je kunt doen als de zaak uit de hand loopt. Wat moet je zelf doen en wanneer is het tijd om contact op te nemen met de gemeente, WOONopMAAT of de politie? Veel mensen weten dat niet, het boekje is voor hen een handig hulpmiddel.”

Vaardigheidtraining. Voor mensen die al problemen met hun buren hebben, kan de gratis training ‘Aanspreken op gedrag’ uitkomst bieden. Ingrid Dudink, opbouwwerker buurtgericht werken van Welschap Welzijn: “Mensen die burenoverlast ervaren, vinden het vaak lastig om hun buren daarop aan te spreken. Ze zijn bang voor een boze of onverschillige reactie. Daarom gaan ze pas praten als de ergernis hoog is opgelopen, en dan gaat het juist vaak mis. Omgekeerd hebben ook veel mensen er moeite mee om zelf te worden aangesproken op hun gedrag. In drie bijeenkomsten leer je hoe je een gesprek kunt aangaan en hoe je conflicten kunt vermijden, maar ook in welke situaties je iemand beter niet kunt aanspreken. De training voor bewoners van de wijken Boven de Baandert en Van Acker tot Burcht was een succes. De meeste deelnemers hebben deze echt als een steuntje in de rug ervaren.”

Nieuwe buren verwelkomen. Prettige onderlinge contacten zijn goed voor de leefbaarheid in een wijk. Een goede start is het halve werk. Daarom heeft de projectgroep Aansprekende Buurt ook ‘Welkom in de Buurt’ geïntroduceerd. Ted Bruijn, buurtcoördinator van de gemeente Heemskerk vertelt over dit nieuwe initiatief: “Bewoners verwelkomen nieuwkomers in hun buurt. Ze gaan persoonlijk langs om een welkomstpakket te overhandigen en informatie over de buurt te geven. Het gaat nu nog om een pilot. Als alle pakketten zijn uitgedeeld gaan we bekijken of het heeft gewerkt en of we dit ook in andere wijken van Heemskerk kunnen realiseren. Dit soort initiatieven maakt onderdeel uit van het buurtcontract dat in nauwe samenwerking van het gemeentebestuur met Welschap, politie, ReinUnie, WOONopMAAT én de bewoners wordt opgesteld. Vroeger gingen de afspraken vooral over zaken als onderhoud en invulling van de openbare ruimte. Nu er in Heemskerk veel op orde is, gaat het meer om sociale aangelegenheden. ‘Welkom in de Buurt’ is een van de manieren om de sociale kwaliteit van een buurt te verbeteren. Het is geweldig dat buurtbewoners daar hun steentje aan bijdragen en dat WOONopMAAT het hele project Aansprekende Buurt aanstuurt. Dit project is niet alleen gunstig voor de eigen klanten van WOONopMAAT, maar voor alle buurtbewoners.”

Confronterend en leerzaam. Buurtbewoners Wilbert Blom en Ann van Egmond zijn lid van de werkgroep Aansprekende Buurt en hebben allebei de training ‘Aanspreken op gedrag’ gedaan. Een leerzame ervaring. Wilbert: “Mijn grootste ergernis is mensen die hun hond uitlaten en de rommel niet opruimen. Maar hoe spreek je zo iemand aan? In de cursus heb ik geleerd om eerst een hand te geven en jezelf voor te stellen. Dat is beter dan meteen met een verwijt te komen. Maak oogcontact en doe rustig je verhaal. Vertel dat hondenpoep op de stoep niet alleen voor jezelf vervelend is, maar bijvoorbeeld ook voor spelende kinderen. We hebben die gesprekken geoefend in een rollenspel met acteurs. Zo’n acteur reageert direct op wat je zegt. Als je het verkeerd doet, krijg je ook een negatieve reactie die na afloop wordt toegelicht: ‘Je stond er te onderdanig bij of je keek me niet goed aan.’ Dan weet je meteen hoe je in het vervolg beter kunt aanpakken.”

Ook Ann van Egmond is te spreken over het werken met acteurs: “Ze reageerden heel direct op ons verhaal. Dat was wel confronterend, maar zo leer je wel hoe het moet. Je moet bijvoorbeeld niet recht voor iemand gaan staan, maar een beetje schuin. Ik heb ook geleerd dat als iemand boos wordt, je beter een punt achter het gesprek kunt zetten. Er zijn mensen waarmee echt niet te praten valt, maar als je de juiste dingen zegt, lukt het meestal wel.”

Enthousiaste reacties. Het project ‘Welkom in de Buurt’ is dit najaar van start gegaan. Vrijwilligers Steffie Hobby en Ann van Egmond hebben al enkele kennismakingsbezoeken afgelegd. Hun ervaringen zijn positief. Steffie: “Van de gemeente krijgen we de adressen van nieuwkomers in onze buurt. Ik doe eerst het welkomstkaartje in de bus om mijn bezoek aan te kondigen. Op dat kaartje schrijf ik mijn telefoonnummer zodat de mensen me kunnen bellen als de datum niet schikt of gewoon geen zin in een bezoek hebben. Het is ook belangrijk dat mensen nee kunnen zeggen, maar dat heb ik nog niet meegemaakt. Je merkt dat mensen de aandacht leuk vinden. Ze vinden het een sympathiek gebaar en zijn blij met de informatie over de buurt.” Ann kan dat bevestigen: “Bij mijn laatste bezoek aan een nieuwe buurtbewoner heb ik de hele map met informatie op tafel leeg gestrooid en over alle voorzieningen van de buurt vertelt. De man zei: ‘Ik wist niet dat er hier zoveel leuke dingen te doen zijn. Ik ga mijn fiets weer tevoorschijn halen. Daarna heeft hij me een rondleiding door zijn flat gegeven. Dat was erg leuk, hij woont prachtig.”

<in kader>Aanmelding ‘Welkom in de Buurt’. Vindt u ook het leuk om nieuwe buren in uw wijk te verwelkomen? In Boven de Baandert en Van Acker tot Burcht kunnen we nog enkele vrijwilligers gebruiken. Bel of mail naar Ingrid Dudink van Welschap Welzijn: (0251) 25 30 54 of ingrid.dudink@welschap.nl

<in kader>Lees ‘Mijn buren en ik!’ Bent u benieuwd naar dit boekje over het voorkomen en oplossen van burenoverlast? U kunt het downloaden vanaf onze website (www.woonopmaat.nl) of ophalen bij de gemeente of de balie van WOONopMAAT.

Thuis in de IJmond, winter 2010, magazine van woningcorporatie WOONopMAAT, tekst: Moniek Moorman