Het werd platgebrand door de Fransen, gebombardeerd door de Engelsen en vele malen herbouwd, gerenoveerd en heropend. Jan Tabak, zelfs de naam werd in de loop der tijd verschillende keren gewijzigd. Tevergeefs. Jan Tabak is altijd een begrip gebleven. In ’t Gooi en ver daarbuiten. Na de recente renovatie kan het roemruchte hotel weer jaren mee.

In the lobby van NH Bussum Jan Tabak hangt een ontspannen sfeer. Zo vroeg in de middag is het nog rustig aan de bar. Aan de lange tafels tegenover de receptie zijn enkele zzp’ers met hun laptop neergestreken. In Brasserie Jan zit een groepje zakenmensen aan een verlate lunch en op het vernieuwde terras begint een vriendinnenclubje aan de high tea. In de keuken bereidt de chef-kok en zijn staf het diner voor. Alle 87 hotelkamers zijn volgeboekt. Hotel Director Bouke van der Woude toont met trots de nieuw ingerichte ‘huiskamers’, drie comfortabel zithoeken rondom een open haard. Stijlvol en huiselijk tegelijk, Jan Tabak ten voeten uit.

sinds 1687 De geschiedenis van Jan Tabak gaat ver terug. Naar het jaar 1687 om precies te zijn. De Bussumse caféhouder Jan Jacobsz, bijnaam Jan Toebaxman, begint een herberg voor ‘den vermoeijde reijziger’. De locatie, schuin aan de overkant van de huidige plek, nog net in Naarden, is slim gekozen. Het ligt langs de handelsroute tussen Amsterdam, Amersfoort en Duitsland. In 1692 krijgt Jan Toebaxman hoog bezoek. Constantijn Huygens junior, de zoon van de beroemde dichter en staatsman, schrijft in zijn dagboek over het ‘aenghenaem verpoozen’, maar ook dat zijn reis vanuit Amsterdam naar Jan Tabak vier uur heeft geduurd! Aan de snelle auto’s op de parkeerplaats te zien, gaat dat tegenwoordig een stuk sneller.

herrijzenis Het heeft een aantal keren weinig gescheeld of er was helemaal geen Jan Tabak meer geweest. Maar steeds trok het hotel, of de rudimenten daarvan, spraakmakende ondernemers aan die de voormalige herberg weer nieuw leven wisten in te blazen. Een van hen was Sybren Speerstra, de man die het hotel in mei 1945 weer heeft opgebouwd. Zijn zoon, Siep Speerstra, die later zelf ook actief bij de hotelbedrijfsvoering was betrokken, kan er nog smakelijk over vertellen. “Mijn vader was een hele handige man. Jan Tabak was gebombardeerd door de Engelsen en de middelen waren schaars. Toch kon hij het hotel op 27 oktober 1945 heropenen. Bovendien kon hij zijn gasten wijn schenken, een unicum voor die tijd. De enige Nederlandse wijnleverancier zat in Tilburg. Onbereikbaar ver weg, behalve voor mijn vader. Die had zijn auto aan het begin van de oorlog ingegraven en na de bevrijding weer uitgegraven. Met die auto reed hij naar Tilburg om de flessen wijn aan te voeren.” Speerstra senior was zijn tijd steeds ver vooruit. Hij opende de eerste midgetgolfbaan van ‘t Gooi, voorzag de hotelkamers van een eigen badkamer en telefoon, zorgde voor een keuken die internationale faam verwierf en introduceerde de wijnbar in Nederland. Voor de gasten was hij meneer Jan Tabak.

lokale touch Ongeveer alles is in de loop van ruim drie eeuwen veranderd bij Jan Tabak. Zelfs de locatie, de eerste 139 jaar stond het hotel schuin aan de overkant, nog net in Naarden, op de plek waar nu de serviceflats Zandbergen staan. Sinds 1826 staat het hotel op de huidige plek. Ondanks alle metamorfoses die het huidige NH-hotel heeft ondergaan, is er een ding dat altijd is gebleven: het Jan Tabak-gevoel. Ook anno 2017 is Jan Tabak is meer dan een viersterrenhotel met internationale allure en gastronomische kwaliteiten. Hotelmanager Bouke van der Woude beaamt dat: “Jan Tabak is nog steeds een trefpunt voor veel Gooienaren. Al generaties lang komen mensen hier als ze iets te vieren hebben, van babyshower tot gouden huwelijk, maar ook voor een koffie op het terras. In ons nieuwe restaurant, Brasserie Jan, werken we samen met lokale leveranciers. Die functie als huiskamer van ‘t Gooi zullen we blijven vervullen.”

Jan Tabak in vogelvlucht

1687 – Oprichting Herbergh De Sandbergh door Jan Jacobsz (Toebaxman), in de volksmond Jan Tabak genoemd.

1701 – Overname door Piet Tabak.

1765 – Logement Sandtbergen wordt verkocht voor 5.075 gulden!

1813 – Logement Zandbergen wordt tijdens de belegering van Naarden in brand gestoken door de Fransen.

1826 – Jan Tabak verhuist naar Bussum.

1851 – De heer Bredius koopt de grond en herbouwt het pand.

1882 – De Gooische stoomtram (‘Gooische Moordenaar’) krijgt halte bij Jan Tabak.

1918 – Aanleg 4 tennisbanen, Hotel Zandhoeve heet voortaan Hotel Jan Tabak

1945 – Intrek Duitse generaal Christiansen, bombardement door Engelsen.

1945 – Heropening door Sybren Speerstra.

1953 – Aanleg eerste midgetgolfbaan van ’t Gooi.

1957 – Opening wijnbar.

1974 – Verlegging Rijksweg, Jan Tabak komt buiten de verkeerstroom te liggen.

1977 – Jan Tabak wordt gesloten.

1981 – Het pand wordt afgebroken.

1984 – Heropening als Golden Tulip Jan Tabak.

2002 – Overname door Spaanse NH-keten, nieuwe naam: NH Bussum Jan Tabak.

2017 – Verbouwing kamers en lobby, start Brasserie Jan.

De Gooische TamTam, zomer 2017, fotografie: archief Jan Tabak, tekst: Moniek Moorman