Aan de Oostervaardersdijk in Lelystad gebeurt iets bijzonders. De geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) wordt er weer tot leven gebracht. Eerst werd het beroemde schip Batavia herbouwd, nu wordt gewerkt aan een levensechte replica van De 7 Provinciën, het vlaggenschip van Michiel de Ruyter. Naast vaste medewerkers en vrijwilligers werken op de Bataviawerf sinds kort ook arbeidsgehandicapten die aan een nieuw re-integratietraject deelnemen.

Re-integratieproject met veelbelovende resultaten

“Hier gebeurt iets met mensen. We zien elke keer weer hoe ze opleven.” Aan het woord is Mariëlle Steeneveld, medewerker pr & evenementen van de Bataviawerf. “Het werken aan een schip is synoniem met veel dingen in het leven: samenwerken, beslissingen nemen, verantwoordelijkheden dragen en ondertussen vaardigheden opdoen en een vak leren. Het gaat bijna vanzelf. Je ziet mensen groeien. Je timmert hier niet alleen aan het schip, maar ook aan jezelf.”

Steeneveld wijst op de romp van De 7 Provinciën, het schip dat nauwkeurig wordt gereconstrueerd. Zelfs een leek kan zien dat het om puur vakwerk gaat. Toch biedt de Bataviawerf niet alleen werk aan vakkrachten. Integendeel, volgens Steeneveld kan vrijwel elke arbeidsgehandicapte passend werk vinden waarmee hij of zij de kans op betaald werk aanzienlijk vergroot. “Zo’n 50 procent van de kandidaten vindt aansluitend een betaalde baan en dat is veel in vergelijking met reguliere re-integratietrajecten.”

Laagdrempelig en inspirerend. Arbeidsdeskundige Freek van Dijk van UWV heeft wel een verklaring voor dat hoge percentage. Hij heeft al diverse cliënten naar de Bataviawerf begeleid. “Als je er komt, word je vanzelf enthousiast. Je wordt gegrepen door de goede sfeer en de vele mogelijkheden. Dat wil ik mensen graag zelf laten ervaren. Ik ga hier vaak samen met de cliënt naartoe. Dat werkt, de vonk springt altijd over.” Voorheen konden alleen WW-cliënten op de Bataviawerf terecht en uitsluitend mensen uit Flevoland. Sinds kort biedt de werf, in samenwerking met re-integratiebureau Concern voor Werk, ook plek aan arbeidsgehandicapten en inwoners van buiten Flevoland. In principe uit Noord-Holland of randje Veluwe (Harderwijk bijvoorbeeld), maar onder bepaalde voorwaarden ook van verder weg.

Nieuw is ook dat mensen op de Bataviawerf in principe meteen kunnen beginnen. Uitgebreide intakegesprekken vinden later plaats, als iemand al aan het werk is. Ander voordeel is dat kandidaten intensieve aandacht en begeleiding krijgen. Van Dijk: “Van de arbeidsdeskundige, van Concern voor Werk en van de scholingscoördinator, die voor coaching op de werkplek zelf zorgt. Het is een laagdrempelig traject, speciaal bedoeld voor mensen met een WAO-, Wajong- of WIA-uitkering. Maar het is ook een traject waarin mensen echt een vak kunnen leren. Dat maakt de kans op betaald werk een stuk groter.”

Opbloeien. Maar hoe kan iemand die jaren niet heeft gewerkt, opeens weer fulltime aan de slag? Scholingscoördinator Lobke Brouwer van de Bataviawerf: “Er zijn twee trajecten, een van vier maanden en een van een jaar. Dat laatste traject is voor mensen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben en dus meer tijd nodig hebben om weer in het arbeidsproces te komen. Die krijgen ze door te beginnen met enkele dagdelen per week.” Wat meehelpt is dat cliënten niet alleen op het werk worden ondersteund. Brouwer: “De mensen die hier komen, hebben vaak meerdere problemen: huurachterstand, schulden, sociale problemen, moeite met solliciteren, et cetera. Al die aspecten worden, in samenwerking met het re-integratiebureau, aangepakt. Bijvoorbeeld door schuldhulpverlening en sollicitatietraining.” Een van haar eerste taken is zorgen dat mensen op de juiste plek op de werf worden ingedeeld. Met haar achtergrond als re-integratieconsulent weet Brouwer meestal snel de juiste inschatting te maken. De leermeesters op de werf zorgen voor de nodige begeleiding. “Onze leermeesters hebben het talent en de ervaring om een vak in het juiste tempo over te dragen. Dat gaat meestal sneller dan de kandidaten zelf voor mogelijk houden. Het is heerlijk om te zien hoe mensen hier opbloeien.”

Voor mannen én vrouwen. Op een mooie lentedag is er veel publiek op de werf. Gidsen lopen met grote groepen belangstellenden over het terrein. Het publiek kijkt vanaf houten steigers toe hoe de scheepstimmerlieden de indrukwekkende eikenhouten balken met beitels en schaven bewerken. Het zijn voornamelijk mannen, maar volgens Lobke Brouwer is er ook volop interessant werk voor vrouwen. “Er zijn hier veel verschillende dingen te doen en te leren. Naast timmerwerk, restauratiewerk en houtsnijden kun je bijvoorbeeld ook schilderen. Maar we kunnen ook mensen gebruiken in de zeilmakerij, de kantine of op de administratie. Ze kunnen hier zelfs kostuums maken.”

Cliënten van UWV met een WAO-, Wajong- of WIA-uitkering (en die bij voorkeur in Flevoland of omstreken wonen) kunnen in aanmerking komen voor een re-integratietraject op de Bataviawerf. De mogelijkheden zijn divers. Hebt u interesse? Praat er dan eens over met uw arbeidsdeskundige of re-integratiecoach van UWV. Of neem vast een kijkje op www.bataviawerf.nl.

<kader>Bataviawerf nieuw begin voor Hendrik Marsé. Een van de beeldsnijders op de Bataviawerf is de 28-jarige Hendrik Marsé. Hij zit in het team dat de boegbeelden voor De 7 Provinciën uit hout snijdt. Werk dat veel geduld, inzicht en een enorme materiaalbeheersing vergt. Marsé doet het met veel plezier. Toch was er een tijd dat hij heel anders in het leven stond. Zijn eerste baan aan de lopende band beviel hem slecht. Onder andere het eentonige werk deed hem uiteindelijk met een depressie in de Ziektewet, en later de WAO, belanden. Een bezoek aan de Bataviawerf zorgde voor de ommekeer in zijn leven. “Toen ik van de re-integratiemogelijkheden hoorde, heb ik me meteen aangemeld. Ik ben begonnen met op de werf zelf werken. Dat beviel me goed, maar het fijnere handwerk leek me leuker.” Marsé mocht een proefstuk maken en werd op het beeldsnijdersatelier aangenomen. In het begin was hij maanden bezig met een gezicht, inmiddels werkt hij veel sneller. Hij laat een schitterend gedetailleerd vrouwenfiguurtje zien. “Dit heb ik in twee weken gedaan,” vertelt hij trots. Hendrik is niet alleen vaardiger met houtsnijwerk geworden, ook de omgang met collega’s loopt veel soepeler. “In het begin zei ik niet veel, eigenlijk was ik heel verlegen. Nu is dat anders, ik heb het leuk met mijn collega’s.” Zijn toekomstplannen? “Ik wil zeker met dit werk doorgaan. Ik hoop als restaurateur van kerken of monumentale panden te kunnen gaan werken.”

UWV Perspectief, juni 2006, coördinatie: Els Wiegant Tekst!, tekst: Moniek Moorman